Intensieve behandeling voor psychiatrische patiënten
Op dinsdag 10 november 2015 kwamen 250 hulpverleners, patiënten en familieleden uit de geestelijke gezondheidszorg bij elkaar in Soestduinen. Zij spraken over High Intensive Care (HIC) en Intensive Home Treatment (IHT); vormen van intensieve behandeling in de kliniek en thuis voor mensen die vanwege ernstige psychische problemen in crisis zijn of dreigen te raken.
HIC en IHT zijn er beiden op gericht patiënten zoveel mogelijk in de eigen omgeving en herstelgericht behandelen. HIC op een gesloten afdeling van een ggz instelling en IHT bij mensen thuis. Voor de patiënt is het van groot belang dat zijn behandeling thuis en in de kliniek optimaal op elkaar is afgestemd. Daarom hebben dit jaar Stichting HIC en het Platform IHT de handen ineen geslagen en een gezamenlijke studiedag georganiseerd. Mensen van 30 verschillende ggz organisaties, patiënten- en familieorganisaties, zorgverzekeraars, inspectie voor de gezondheidszorg kwamen bij elkaar om kennis te delen en van gedachten te wisselen over het verder versterken van de keten en elkaars vaardigheden.
Klinische opname als intermezzo in ambulante behandeling
We willen graag dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving behandeld worden en dat zij zo lang mogelijk hun maatschappelijke en sociale rollen kunnen blijven vervullen. Dit kan door de inzet van IHT: ambulante behandeling waarbij met meerdere hulpverleners een intensief behandeltraject gestart wordt met de patiënt. De behandeling vindt thuis plaats, in de eigen vertrouwde omgeving en omringd door mensen die voor de patiënt in crisis belangrijk zijn.
Mocht een opname toch tijdelijk noodzakelijk zijn, kan een patiënt worden opgenomen op een HIC. Een belangrijk uitgangspunt van een HIC is dat de opname een intermezzo in het leven en de ambulante behandeling van de patiënt. De ambulante behandelaar blijft tijdens een opname om die reden in beeld en het ambulante behandelplan is richtinggevend. Op de HIC wordt gewerkt vanuit het principe dat iemand die ernstig ziek is niet alleen gelaten wordt en dat dwang en drang zo min mogelijk worden toegepast.
Verbinding zoeken en samen ontwikkelen
Tijdens de dag zijn ervaringen en kennis uitgewisseld over beide werkwijzen. Hoe zorg je voor een naadloze overgang van ambulante naar klinische behandeling en omgekeerd? De samenwerking tussen patiënt, familie, behandelaren en bijvoorbeeld de buren en het welzijnswerk zijn daarbij van groot belang. Welke vaardigheden hebben behandelaren nodig om goed om te gaan met patiënten in crisis? Welke methodieken zijn er beschikbaar om het risico in te schatten op bijvoorbeeld agressie, zodat dit vroegtijdig voorkomen kan worden? Is er wellicht een nieuwe opleiding nodig om te leren werken volgens HIC en IHT?
De aanwezigen hebben enthousiast de verbinding met elkaar gezocht. In een open en informele sfeer is er nagedacht over het verder ontwikkelen van zowel HIC als IHT. Het belang van de samenwerking tussen beide initiatieven wordt door iedereen onderkend.
De laatste tien jaar is er aantoonbaar veel verbeterd in de zorg. Maar voor de buitenwereld is dit nog onvoldoende zichtbaar. Hoe vinden mensen de voordeur naar goede zorg? Voor onder meer familieleden, gemeenten en de politie vaak een hele zoektocht. Ggz instellingen kunnen en moeten nog veel meer naar buiten treden en verbinding maken met iedereen die betrokken is bij de zorg. Hierbij kunnen cliënten- en familieorganisaties zoals LPGGZ helpen. Tom van Mierlo, voorzitter van Stichting HIC, zegt hierover: “We kunnen het pas goed doen, als we het in triade doen”. De toekomst zit mogelijk in het vormen van kleine unieke netwerken van betrokkenen rond iedere unieke patient. Bas van Wel, voorzitter van het Platform IHT sluit de dag af met de woorden: “Samenwerken en netwerken zijn werkwoorden. Het gebeurt door het te gaan doen”.
Stichting HIC
Stichting HIC is een stichting die bestaat uit een samenwerkingsverband van 23 ggz-instellingen die zich gezamenlijk inzetten op het gebied van ontwikkeling en onderzoek van het HIC model. De stichting is het (inter)nationale aanspreekpunt voor het HIC model en organiseert landelijke symposia en platformbijeenkomsten. Stichting HIC maakt mogelijk dat onderzoek wordt gedaan naar verbetering van de kwaliteit van zorg, en het terugdringen van dwang en drang. De stichting maakt hierbij gebruik van de ervaringen en kennis van alle partijen, d.w.z. cliënt, familie en professional. Zie www.hic-psy.nl.
Landelijk Platform IHT
Het Platform IHT is een samenwerkingsverband van ggz-instellingen. De doelstelling van het platform is het delen van ervaringen met IHT. Op basis van deze ervaringen en onderzoek wordt het IHT-model geoptimaliseerd. Meer informatie is te vinden op www.i-ht.nl.
Een deel van de presentaties die zijn gegeven zijn te lezen via de links in het onderstaande programma.
Programma:
9.30-10.30 uur
Welkom
Presentatie HIC: High en Intensive Care in de psychiatrie: bewegende beelden van een bewogen ontwikkeling.
Sandra Vos (Manager en Psychiater HIC, GGz Breburg)
Presentatie IHT: IHT, wat is nieuw: stand van zaken implementatie IHT in Nederland.
Elnathan Prinsen (Psychiater IHT, Dimence)
10.45-15.15 uur
HIC- IHT workshops:
1. ZAG (Zorgafstemmingsgesprek)
In deze workshop zal worden stilgestaan bij de organisatie en inhoud van zorgafstemmingsgesprekken en wordt o.a. ingegaan op het belang van een goed ZAG, de voorwaarden die daarvoor nodig zijn en de dilemma’s waar we in de praktijk nog tegenaan lopen. Lianne Boersma (Psychiater IHT, GGZ NHN), Sandra Berk (Psychiater IHT team Amsterdam, GGZ inGeest), Alwin Verdonk (Senior ervaringsdeskundige HIC, GGz Breburg) en Niek Regelink (Ervaringsdeskundige HIC, GGZ inGeest)
2. Angst bij hulpverleners
In de Intensive Short- Terme Dynamic psychotherapy (ISTDP) wordt gewerkt met de angst, afweer en ware gevoelens van een patiënt. Kunnen we technieken uit deze vorm van psychotherapie inzetten bij hulpverleners en welke invloed heeft dit op hun handelen?
Jelle Moerman (Verpleegkundige HIC Breda, GGz Breburg) en Nicole Oude Oosterik (GZ psycholoog i.o. tot specialist (GIOS), Dimence) voor informatie over Angst bij hulverleners kunt u direct contact opnemen met Jelle Moerman, J.Moerman@ggzbreburg.nl
3. Brainstormsessie spoedeisende psychiatrie van de toekomst
Hoe ziet de toekomst van de ambulante en klinische spoedeisende psychiatrie eruit? Bestaan modellen als IHT en HIC nog wel gezien de snelheid waarmee het veld verandert?Zijn IHT en HIC geïncorporeerd of blijven we losse eilandjes die samenwerken?Bram Berkvens (Manager FAMEUS, GGz Breburg en bestuurslid Stichting HIC) en Nellieke de Koning (Directeur intensieve behandeling, Psychiater, GGZ NHN) )
4. Triadische samenwerking tijdens opname op een HIC of begeleiding door IHT
Tijdens deze workshop wordt onderzocht wat de perspectieven op dit thema zijn vanuit de 3 actoren van de triade en hoe samenwerking en verbinding mogelijk is. Ook het perspectief vanuit naastbetrokkenen zoals wijkbewoners, politie, sportclub e.a. komt aan bod. Jasper Pieterson (SPV, IHT Deventer Dimence), Annette Furnemont (Ervaringsdeskundige IHT, GGZ NHN) en Niek van Haasteren (Familie-ervaringsdeskundige, GGz Breburg)
10.45-15.15 uur
Stichting HIC workshops:
HIC-Verpleegkundige Vervolg Opleiding: Een volgende stap in de professionalisering van de HIC-verpleegkundige (HBO+)
In het netwerk van HIC’s hebben een aantal instellingen meegewerkt aan het opstellen van een eerste inhoudelijke opzet voor een HIC-opleiding voor verpleegkundigen op HBO+ niveau. Denk jij ook met ons mee?We nodigen managers, verpleegkundigen, opleidingscoördinatoren en hogescholen uit om samen met ons van gedachten te wisselen over het opzetten van een opleiding HIC-verpleegkundige (HBO+).Jan Piet van Steensel (Teammanager acute psychiatrie, Altrecht) en Christel van Dun (Adviseur HR opleidingen, GGz Breburg)
Risicotaxatie van geweld, agressie en brandstichting op de HIC; de BVC voorbij….
In de HIC methodiek wordt gebruik gemaakt van verschillende risicotaxatie-instrumenten. Agressie wordt in kaart gebracht met de BVC en vaak wordt ook het crisissignaleringsplan hiervoor gebruikt. Echter hiermee wordt het risico op geweldsincidenten zoals brandstichting en instrumentele agressie nog te vaak gemist. We gaan in de workshop op zoek naar aanvullende en praktisch toepasbare methodes om dit zo mogelijk te kunnen voorkomen. Jasper van Marle (Psychiater, GGz Drenthe) en Joachim Mertens (Psychiater HIC, GGzE)
Intensieve Zorg op de ICU, op zoek naar wegwijzers in een nieuw landschap
De ICU is een nieuwe omgeving in de psychiatrie, zowel fysiek als in het beleid, als binnen de BOPZ. Het werkboek HIC geeft korte richtlijnen die in de praktijk nog niet zijn uitgewerkt, en die op verschillende afdelingen heel verschillend worden vormgegeven. Doel van de workshop is het uitwisselen van ervaringen, successen, knelpunten en toe te werken naar een helder gezamenlijk concept. Sandra Vos (Manager en Psychiater HIC, GGz Breburg) en Annet Hornbach (Psychiater, GGz inGeest)
Platform IHT workshops:
Intensive Home Treatment in stedelijk en plattelandsgebied, watch the difference!
Werk jij in een IHT team in een dichtbevolkt gebied? Of juist in een dunbevolkt gebied? Tegen welke voor- en nadelen loop je aan bijv. met betrekking tot het organiseren van het werk, bestaffing en de zorgverlening, logistiek? Zijn er verschillen? En overeenkomsten? In deze workshop gaan we hierover met elkaar in gesprek. Jeroen Martens (Beleidsmedewerker Emergis), Ruud Zuidmeer (SPV, coördinator Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam) en Iteke Kramer (Manager, GGZ Friesland)
Ambulante risicotaxatie
Risico’s inschatten bij thuisbehandelingen; hoe doe je dat? Welke instrumenten kunnen de hulpverlening daarbij helpen? Of helpen die instrumenten eigenlijk niet en kosten ze vooral tijd? In deze workshop wordt risicotaxatie door ambulante teams besproken; welke ervaring is er met de instrumenten en hoe goed voorspellen ze eigenlijk? Janneke van Beek (klinisch psycholoog i.o., GGz NHN), Jasper Klaver (Teammanager Forensisch ACT-team, GGZ Drenthe)
Invoering van IHT in Nederland: het belang van modelgetrouwheid
IHT staat voor een multidisciplinair behandelteam dat intensieve behandeling thuis aanbiedt aan mensen met acute spoedeisende psychiatrische problemen. Dit met als doel opnames te voorkomen en te verkorten. Met het opkomen van IHT in Nederland is er behoefte aan een definitie van wat IHT is. Een Nederlandse modelgetrouwheidsschaal voor IHT is in ontwikkeling. In deze workshop presenteren wij de eerste resultaten hiervan. En willen wij discussiëren over welke items belangrijk zijn om IHT te definiëren en welke items IHT teams kunnen onderscheiden van reguliere crisisdiensten en andere out-reachende teams. Elnathan Prinsen (Psychiater IHT, Dimence) en Hans Kroon (Programmahoofd, Trimbos instituut)
15.30-16.30 uur
Plenair gesprek
Reflectie: Waar zie jij mogelijkheden vanuit jouw expertise? Kunnen we door de verbinding te zoeken tussen IHT en HIC betere zorg leveren? Zijn er parels voortgekomen uit deze dag? Bas van Wel (Directeur Zorg, Dimence, Voorzitter Platform IHT) en Tom van Mierlo (Directeur Behandeling en Psychiater, GGz Breburg, Voorzitter Stichting HIC)